In de tijd van een opwarmend klimaat komen er langzaam maar zeker dier- en plantensoorten vanuit het zuiden ons land binnen. Sommigen daarvan zien we liever niet komen, zoals de eikenprocessierups en meer recent de Aziatische hoornaar. Deze exoot gaat in de toekomst een groot probleem vormen.

Hoe herken je de Aziatische hoornaar?

De Aziatische hoornaar is een grote zwart-gele wesp die sinds 2017 in ons land voorkomt. Duidelijk anders dan de Europese hoornaar, die meer oranjebruin met geel gekleurd is en ongevaarlijk is.

Zoals de meeste wespen voedt zij haar larven met eiwitten. Eiwitten die zij verzamelt door te jagen op andere insecten. Aziatische hoornaars maken enorm grote nesten en hebben dan ook veel insecten nodig om hun nageslacht groot te brengen. Eén nest heeft ongeveer 11 kilo insecten nodig en dat komt overeen met zo’n 100.000 insecten.

Bedreiging voor de biodiversiteit

Net zoals onze gewone wespen in de nazomer op zoetigheid uit zijn, gaan ook de hoornaars op zoek naar suiker en dat vinden zij volop in onze fruitbomen. In Franse regio’s waar de hoornaars erg talrijk zijn, gaat 30% van het volgroeide fruit zo verloren door hun vraatzucht. In de zomer zijn ze vooral nog op zoek naar eiwitten. De grote aantallen insecten die ten prooi vallen aan de hoornaar zijn ook op een andere manier een schadepost voor onze fruittelers. Insecten zijn daar namelijk de voornaamste bestuivers. Fruittelers worden dus op twee manieren benadeeld door de Aziatische hoornaar. Maar ook de bijenhouders ondervinden grote schade door deze invasieve exoot. De hoornaars gaan op zoek naar plaatsen waar veel insecten zijn en die vinden ze zeker bij onze bijenkasten. In Frankrijk gaat in bepaalde regio’s 50 tot 65% van de bijenvolken verloren door de Aziatische hoornaars. Binnen de EU zijn landen nu verplicht om de Aziatische hoornaar te bestrijden. In Nederland is die taak toebedeeld aan de provincies.

Opmars vertragen

De komst van deze invasieve exoot is niet tegen te houden. Maar we kunnen de opmars wel vertragen. In het voorjaar komen de jonge koninginnen namelijk uit hun schuilplaats om ergens een nieuw nest te beginnen. Zo’n nest kan in de nazomer tientallen tot honderden nieuwe koninginnen voortbrengen. Het is daarom zaak om er voor te zorgen dat de jonge koninginnen zich niet kunnen vestigen. En daarom proberen we ze te vangen vóór ze aan een nest kunnen beginnen.

Vallen Sint Ambrosius Dongen /Kaatsheuvel

De imkers hebben het plan opgevat om vallen voor de jonge koninginnen te gaan maken. De imkers waren blij met de steun van Ardagh Glass Benelux, dat de productie van de vallen mede mogelijk maakte. Daarna hebben enkele leden van de vereniging de vallen in elkaar gezet. Deze vallen bestaan uit een kunststof doos met een ingang, twee roostertjes en een bakje met lokvloeistof. De ingang is zodanig gemaakt dat de grotere (beschermde) Europese hoornaar niet naar binnen kan. Alle kleinere insecten die in de val belanden kunnen door de roostertjes weer naar buiten, behalve de Aziatische hoornaar. En zo zorgen we ervoor dat de val selectief haar werk doet. De vallen worden ter beschikking gesteld aan alle leden en die komen niet alleen uit Dongen maar ook uit Kaatsheuvel, Loon op Zand, Sprang Capelle, de Moer en Tilburg. Zo komen de vallen over een groter gebied te staan. Stil zitten en afwachten is geen optie meer, en daarom gaan onze lokale bijenhouders de strijd aan met de Aziatische hoornaar.

Als je een Aziatische hoornaar gezien hebt, kun je die melden op Waarneming.nl, liefst met een foto erbij. De experts van Naturalis en Kenniscentrum EIS zullen de waarneming beoordelen en als het echt om een Aziatische Hoornaar gaat, de provincie waarschuwen. Die zal dan de verdere bestrijding uitvoeren.

Arie Schouwenaars,

St Ambrosius Dongen/Kaatsheuvel