Al is in Kaatsheuvel dan wel veel monumentaals verdwenen, toch zijn er vaak nog kleine elementen over die herinneren aan de rijke historie van ons kerkdorp. Kleine monumentale elementen waar je misschien dagelijks wel aan voorbij loopt of fietst en in al die jaren nog nooit hebt opgemerkt, maar wel een stukje van de Kaatsheuvelse historie vertellen. De komende weken zullen we in De Duinkoerier aandacht besteden aan deze kleine historische elementen. Vandaag is dat bioscoop Apollo.

Als heemkundekring De Ketsheuvel streven wij er naar om zoveel mogelijk historisch materiaal dat we hebben als vereniging aan een ieder te laten zien. Wij waren dan ook verheugd om in contact te komen met architectenbureau DDI gevestigd in het appartementencomplex Peperstaete in de Peperstraat te Kaatsheuvel. Dit complex is gebouwd op de plaats waar voorheen hotel-café-restaurant Smit en bioscoop Apollo waren gevestigd. Het verzoek van het architectenbureau was of het mogelijk was in de etalage van het bedrijf wat historisch materiaal te tonen over de oude locatie. De heemkundekring was in het bezit van de oude filmprojector die vroeger in de voormalige bioscoop heeft gestaan, de kaartjesautomaat en een aantal oude films in filmblikken. Deze worden nu allemaal tentoongesteld bij het betreffende bedrijf. De locatie heeft namelijk een rijke historie die bij menige Kaatsheuvelnaar nog helder op het netvlies staat. Kort na de Tweede Wereldoorlog was het in mei 1946, toen de Oisterwijkse bioscoop-exploitant Biemans startte met filmvoorstellingen in de kleine zaal van hotel Smit. In 1953 maakte deze zaal plaats voor de realisering van een ’echte’ bioscoopzaal en theater- en concertzaal die werd ontworpen door architect Perquin in opdracht van de eigenaar van het pand Wal Smit. Bioscoop-exploitant Biemans werd vervolgens opgevolgd door de Dongense exploitant Jansen. Uiteindelijk in 1965 was het, de toen 18-jarige, Jan Smit die de exploitatie overnam. Jan was zelf een enthousiast filmer en verzorgde op dat moment al filmvoorstellingen op de plaatselijke campings en voor de plaatselijke schooljeugd. Ook verhuurde hij films. Nu kwam een nieuwe uitdaging op zijn pad. Het theater, met 400 zitplaatsen, bevatte twee nieuwe projectoren, een compleet nieuwe geluidsinstallatie en een nieuw filmdoek (cinemascoop) van maar liefst tien meter breed, dat gedeeltelijk bol stond en daardoor de beste filmweergave bood. De eerste films die in de nieuwe bioscoop werden getoond waren onder andere: ’De val van Rome’, ’Zorba, de Griek’, ’De Rode Lampjes’ en ’Vliegende kratten’.

Met Jan Smit kwam er ook een andere visie op de bioscoopbeleving. Hij reisde toen al verschillende keren naar Amerika om ideeën op te doen. Al snel kwam hij erachter dat reclame een groter publiek op de been zou brengen. Hij plaatste in 1966 dan ook een grote reclamekast aan de zijgevel waarin de nieuwe films werden aangekondigd, naast de gebruikelijke advertenties in de dagbladen. Het bleek een succes. Het filmbezoek steeg binnen de kortste keren met 150% en meer dan de helft van de bezoekers kwam van buiten Kaatsheuvel. Zijn kracht zat erin dat hij zelf de filmboekingen, de administratie en de reclame verzorgde. Ook op de Filmbeurs, die elke maandag in Amsterdam werd gehouden, was Jan Smit geen onbekende. Hij breidde het assortiment verder uit en ook het zaaltje met 49 stoelen waarin bepaalde ’natuurfilms’ mochten worden gedraaid bleek een goede toevoeging. Daarnaast gaf Jan gelegenheid tot het houden van exposities voor kunstenaars in de hal van de bioscoop, werden er op den duur popconcerten en andere klein kunst optredens verzorgd. Ook was Jan ondertussen begonnen met de verhuur van 8 mm films en de verkoop van film- en diaprojectoren. Tevens maakte hij zelfs een waar film laboratorium in het naast de bioscoop gelegen woonhuis. En een korte periode had hij zelfs zijn eigen productiemaatschappij in een studio in Den Haag waar hij korte films van vier minuten opnam. Jan was zijn tijd al ver vooruit. Hij haalde in zijn hoogtijdagen de bekendste films al heel vroeg naar Kaatsheuvel. Door de opkomst van video en illegale tv-zenders liep het bioscoopbezoek terug. Met het plotseling overlijden van Jan Smit op 7 september 2006 sloot ook zijn bioscoop. Zijn familie zag niet snel wie het theater nog open kon houden. Onder andere het dalende aantal bezoekers, door de toenemende concurrentie van bioscopen in Tilburg, Den Bosch en zelfs Antwerpen, lag daaraan mede ten grondslag. Eind 2007 viel het definitieve doek voor het complex met de sloop van het hotel-café-restaurant en de bioscoop. Daarmee kwam een einde aan een markante locatie die werd gerund door een markant persoon, Jan Smit. Het zou nog vele jaren een kale plek in het centrum blijven tot in 2022 het nieuwe appartementencomplex met commerciële plint in gebruik kon worden genomen. Gelukkig kunnen wij door een mooie samenwerking met architectenbureau DDI op deze plaats een stukje lokale historie laten herleven.

Hopelijk dat u voortaan op uw wandeling of fietstocht aandacht besteed aan de kleine historische elementen die het verhaal van ons kerkdorp Kaatsheuvel en zijn omgeving levendig houden. Ze zijn in ieder geval de moeite waard om te bewaren. Iets waar heemkundekring De Ketsheuvel zich voor inzet. Word ook lid en meldt u aan via www.deketsheuvel.nl.

Kees Grootswagers, lid heemkundekring De Ketsheuvel