Al is in Kaatsheuvel dan wel veel monumentaals verdwenen, toch zijn er vaak nog kleine elementen over die herinneren aan de rijke historie van ons kerkdorp. Kleine monumentale elementen waar je misschien dagelijks wel voorbij loopt of fietst en in al die jaren nog nooit hebt opgemerkt, maar wel een stukje van de Kaatsheuvelse historie vertellen. De komende weken zullen we in De Duinkoerier aandacht besteden aan deze kleine historische elementen. Vandaag zijn dat de kano’s van missionarissen.
Meestal zijn de monumentale elementen in deze rubriek buiten in het straatbeeld te bewonderen. Voor deze editie maken we echter een uitzondering en gaan naar binnen, maar wel op een plaats die publiekelijk toegankelijk is. Het gaat dit keer over kano’s van missionarissen die te bewonderen zijn in de kapel van de Vossenberg. Daar hebben ze de functie van lamp gekregen boven het voormalige hoogaltaar in de kapel. Deze kapel maakte onderdeel uit van het Antoniusgesticht, later ook wel bekend als het Missiehuis Sint Antonius van de congregatie van de Heilige Familie. Het gesticht werd in 1913 gebouwd en had aanvankelijk inpandig een eigen kapel. Deze bleek veel te klein te zijn en op 24 maart 1933 vond onder grote belangstelling de eerste steenlegging voor de bouw van een nieuwe kapel vlak achter het kloostercomplex plaats. Voorafgaand aan deze steenlegging vond ook nog de ondertekening van een oorkonde plaats met daarop de volgende tekst:
’In het jaar Onzes Heeren MCMXXXIII op den feestdag van den H. Aartsengel Gabriël onder het roemrijke Pontificiaat van Z.H. Paus Pius XI, het zegenrijk bestuur van Z.H. Exc. Mgr. A.F. Diepen, Bisschop van ’s-Hertogenbosch, het voorspoedig Generalaat van den HoogEerw. Pater A.M. Trampe, het Rectoraat van den ZeerEerw. Pater H.B.M. Beernink, tijdens de Regeering van Hare Majesteit Koningin Wilhelmina en het Burgemeesterschap van den EdelAchtb. Heer J.L. van Besouw, is door den HoogEerw. Heer Mgr. W.H. Völker, pastoor der Parochie St. Joannes de Dooper, tot meerdere eer en glorie van God, tot verheerlijking van de H. Familie “Jezus, Maria en Jozef”, onder de bijzondere voorspraak van den H. Antonius van Padua, Patroon van het Missiehuis, tot zegen van Paters, Broeders en studenten, de eerste steen gelegd van deze Kapel; in tegenwoordigheid van den HoogEerw. Heer N.H.J. van Riel, Deken van Waalwijk, den ZeerEerw. Pater Rector, de Paters en Studenten, den Burgemeester en de Wethouders der gemeente, de architecten Gebrs. Oomen, den opzichter: den Eerw. Broeder Polycarpus, de aannemers v. Erp en Goesten en vele vrienden en genoodigden, die allen deze oorkonde van hun handteekening hebben voorzien. Kaatsheuvel, 24 Maart 1933.’
Het kloostercomplex diende voor jongens ’met een roeping’ die graag missionaris wilden worden in een ver land. De paters hadden een kleinseminarie, een gymnasium bedoeld voor aankomende priesterstudenten. Binnen de muren van het Missiehuis was alles voorhanden om een opleiding tot priester of missionaris te volgen. Een belangrijk onderdeel daarvan was het deelnemen aan de roomse liturgie. Daarvoor konden ze terecht in de kapel van het Missiehuis. Vele missionarissen keerden op oudere leeftijd terug naar Kaatsheuvel om hun oude dag door te brengen in het tehuis. In 1963 verlieten de paters van de Heilige Familie het Missiehuis Sint Antonius te Kaatsheuvel, waarna het een bejaardenhuis werd, genaamd de Vossenberg. Alle gebouwen zijn inmiddels gesloopt, alleen de kapel is nog de laatste herinnering aan het voormalige Missiehuis en doet op dit moment dienst als centrale ontmoetingsruimte voor het woonzorgcomplex dat op die plaats al deels is verrezen. Als tastbare herinnering aan het verleden van de missionarissen zijn een tweetal kano’s als lichtpunt boven de grote tafel op het voormalige hoogaltaar gehangen. Dergelijke kano’s werden vroeger gebruikt in Nederlands-Indië om het katholieke geloof te verspreiden onder de bevolking. Deze kano’s, aangeschaft in Amsterdam, zijn terug naar Nederland gekomen, gerestaureerd en opgehangen in de vorm van een kruis als symbool voor de kracht van het geloof boven het voormalige hoofdaltaar van de kapel.
Hopelijk dat u voortaan op uw wandeling of fietstocht aandacht besteed aan de kleine historische elementen die het verhaal van ons kerkdorp Kaatsheuvel levendig houden. Ze zijn in ieder geval de moeite waard om te bewaren. Iets waar heemkundekring De Ketsheuvel zich voor inzet. Word ook lid en meldt u aan via www.deketsheuvel.nl.
Kees Grootswagers, lid heemkundekring De Ketsheuvel