Al is in Kaatsheuvel dan wel veel monumentaals verdwenen, toch zijn er vaak nog kleine elementen over die herinneren aan de rijke historie van ons kerkdorp. Kleine monumentale elementen waar je misschien dagelijks wel voorbij loopt of fietst en in al die jaren nog nooit hebt opgemerkt, maar wel een stukje van de Kaatsheuvelse historie vertellen. De komende weken zullen we in De Duinkoerier aandacht besteden aan deze kleine historische elementen. Vandaag is dat een speciale schuur.
Wie door de Gasthuisstraat loopt of rijdt ziet rechts naast het pand Gasthuisstraat 19 achter op de oprit toch wel een heel speciale schuur. De naam schuur doet eigenlijk geen recht aan de schoonheid van het gebouwtje. Maar je kunt het ook geen tuinhuis of bergplaats noemen. Misschien zouden we het tegenwoordig een tiny house kunnen noemen. Dat laatste doet meer recht aan de indeling van het huidige gebouwtje. Het is onderverdeeld in een onder- en bovenverdieping. Het voorste kleinere gedeelte onderin wordt gescheiden van het achterdeel door een tussenmuur. Opvallend is verder de mooie afwerking met twee speciale muurankers en een gevelmakelaar (de houten versiering als bekroning van de geveltop), die overigens pas later zijn aangebracht.
Het huis zelf is inmiddels al ruim 150 jaar oud en kent een rijke historie. Het werd hoogstwaarschijnlijk gebouwd door Walterus van Beurden (1843-1907). Hij bouwde voor een woonhuis met erachter een schoenfabriek. Samen met zijn zoon Wilhelmus Walterus van Beurden (1876-1962) vormde hij later een firma. Na het overlijden van zijn vader zette Wilhelmus nog een hele poos de schoenfabriek voort tot hij op 10 mei 1919 vertrok en bij zijn zus in Vlijmen ging wonen. Inmiddels had hij de fabriek al verkocht aan de firma Van der Linden Musters. Die gingen voortvarend te werk. Zo weet de regionale krant De Echo van het Zuiden op 26 augustus 1920 te melden dat er een bovenverdieping op de schoenfabriek werd gebouwd en een deel van het woonhuis werd ingericht als kantoor. De firma, die bekend stond om haar kwalitatief goede damesschoenen, genoot hoog aanzien en won daardoor ook menige prijs op een tentoonstelling. Zo behaalde de firma op de tentoonstelling voor de schoen- en lederindustrie in ’s-Gravenhage een diploma voor de zilveren medaille en op de Internationale Tentoonstelling voor de Schoen- en Lederindustrie in 1925 in Waalwijk de tweede prijs en een zilveren medaille. Toen in maart 1938 de firmant M.J. Musters overleed, die sinds 1 maart 1920 firmant was maar tevens ook gemeenteontvanger van de gemeente Loon op Zand, zou kort erop het woonhuis en de schoenfabriek openbaar worden verkocht. Op 9 juni 1938 kon de inzet plaatsvinden bij café J. Smit en op 23 juni 1938 de toeslag bij café A.A. Snoeren. De verkoop bestond uit een ’schoenfabriek met kantoren (geschikt om te worden ingericht als woonhuis)’. Het geheel werd ingezet op f 5.000,00 en uiteindelijk door P. Snoeren voor f 5.425,00 gekocht. Kort daarop stoot hij echter het geheel door naar Albertus Johannes Wennekes die zich op 16 januari 1934 in Kaatsheuvel had gevestigd als schoenfabrikant en grossier in schoenen en daarvoor afkomstig was uit Maartensdijk en woonachtig was in het statige pand ’Villa Ottilie’ aan de overkant van de Gasthuisstraat waarachter ook de fabriek was gevestigd. Hij ging de aangekochte fabriek als magazijn gebruiken en verbouwde de voorzijde tot twee woningen die hij ging verhuren. Het huidige pand Gasthuisstraat 19 werd verhuurd aan Jos Balvers die werkzaam was als werkmeester bij de firma Wennekes. Medio 1964 werd de N.V. Schoenfabriek Wennekes wegens een vrijwillige liquidatie, gezien de gezondheidstoestand van de heer Wennekes verkocht, waarbij het linkergedeelte van het pand aan de Gasthuisstraat (waar thans de kringloopwinkel in is gevestigd) werd ingericht als meubeltoonzaal van de firma Klis. In 1967 werd deze meubeltoonzaal geheel verbouwd. Het duurde echter tot medio 1980 toen Herman Balvers, Jos zijn zoon, aanvankelijk voor zijn moeder, het rechtergedeelte van het pand kon kopen. Na haar overlijden begon hij in 2004/2005 met een grootschalige verbouwing van het pand, waarbij ook de opmerkelijke schuur werd aangepakt. Aanvankelijk was daarvan nog een deel in gebruik bij het pand Dr. van Beurdenstraat 42, maar na de verkoop kwam de gehele schuur terug naar het pand Gasthuisstraat 19. De oude ronde houten balken van de schuur en het riet werden verwijderd evenals het jute dat als afscheiding diende. De halve maan raampjes kwamen weer terug, maar de oude oculus (het oude ronde raam in de voorgevel) werd niet meer teruggebracht. Het schoor kreeg een nieuwe houten verdiepingsvloer en rondom werd alles flink opgeknapt. Het geheel is een fraai plaatje geworden wat recht doet aan de rest van het prachtig opgeknapte pand.
Hopelijk dat u voortaan op uw wandeling of fietstocht aandacht besteed aan de kleine historische elementen die het verhaal van ons kerkdorp Kaatsheuvel levendig houden. Ze zijn in ieder geval de moeite waard om te bewaren. Iets waar heemkundekring De Ketsheuvel zich voor inzet. Word ook lid en meldt u aan via www.deketsheuvel.nl.
Kees Grootswagers, lid heemkundekring De Ketsheuvel