Al is in Kaatsheuvel dan wel veel monumentaals verdwenen, toch zijn er vaak nog kleine elementen over die herinneren aan de rijke historie van ons kerkdorp. Kleine monumentale elementen waar je misschien dagelijks wel voorbij loopt of fietst en in al die jaren nog nooit hebt opgemerkt, maar wel een stukje van de Kaatsheuvelse historie vertellen. De komende weken zullen we in De Duinkoerier aandacht besteden aan deze kleine historische elementen. Vandaag is dat de timmerwerkplaats.

Wie door de straten van Kaatsheuvel loopt, denkt al snel dat elke kleine aanbouw of gebouwtje dat achter een woonhuis staat vroeger een schoenfabriekje was. Wie dit echter ook denkt bij het pand Hoofdstraat 163 komt bedrogen uit. Het gebouwtje dat achter het pand staat en wat te zien is als je over de oprit rechts van het pand naar achteren kijkt blijkt een voormalige timmerwerkplaats. Het schitterende monumentale pand zelf, waarvan de eerste steen hoogstwaarschijnlijk werd gelegd in 1883, doet aan niets denken dat er vroeger een bedrijf was gevestigd. De voormalige timmerwerkplaats behoorde toe aan de firma Cornelissen. Een aannemers- annex timmerbedrijf dat een rijke historie kende. Uit het dossier van de Kamer van Koophandel blijkt dat het bedrijf rond 1850 is opgericht. Het was in die periode dat de in 1821 in Tilburg geboren Johannes Cornelissen (1821-1898) niet als zijn vader koos voor het beroep van spinner, maar dat van timmerman. Zijn huwelijk op 24 mei 1855 met de uit Kaatsheuvel afkomstige Pieternella Verster bracht hem naar ons kerkdorp toe. Samen kregen zij vijf kinderen, vier zonen en een dochter. In het patentregister van de gemeente Loon op Zand uit die periode wordt Johannes Cornelissen aangeduid als ’Timmerman alleen, winkelier, aannemer, koopman binnenland in ’t klein en zaakwaarnemer’. Een brede schakering aan werkzaamheden dus. Het waren de tweede zoon Cornelis Cornelissen en zijn jongste zoon Johannes Franciscus Cornelissen (1863-1948) die hun vader in het timmervak opvolgden. Eerstgenoemde vestigde zich na zijn huwelijk met Adriana van Amelsvoord aan de Kasteellaan in Loon op Zand, terwijl Johannes Franciscus in Kaatsheuvel bleef. Hij was het dan ook die het aannemers- en timmerbedrijf van zijn vader overnam. Op 9 augustus 1899 huwde hij op 35-jarige leeftijd met de 29-jarige Henrica Snoeren. Samen kregen zij zeven kinderen, waarvan er twee op jonge leeftijd overleden. Uiteindelijk bleven er drie meisjes en twee jongens over. Beide jongens namen op 1 november 1943 de zaak van vader over, die toen al de naam Firma J.F. Cornelissen en zonen droeg. Daarbij ging Johannes Franciscus Joseph Cornelissen in het linkergedeelte van het ouderlijk huis aan de Hoofdstraat 163 wonen en zijn drie zussen in het rechtergedeelte. Broer Jacobus Cornelis Joseph, die ook de zaak mee had overgenomen, ging iets verderop in de Hoofdstraat wonen. Naast de timmerwerkplaats achter het pand Hoofdstraat 163 was er ook nog een houtloods, waar het hout te drogen werd gelegd. De werkzaamheden van het timmerbedrijf waren zeer breed. Zo kon een oud-werknemer van het bedrijf zich nog herinneren dat er ook lijkkisten werden gemaakt en dat men die met de bakfiets naar de locatie van de overledene ging bezorgen en vervolgens het lijk vervoerde naar de gewenste plaats om opgebaard te worden. In de beginfase ging alles nog met de handkar of de bakfiets en later ook gemotoriseerd. In 1956 paste de Kamer van Koophandel de omschrijving van de bedrijfsactiviteiten aan naar ’Timmer- en aannemersbedrijf van burgerlijke- en utiliteitsbouw en kleinhandel in ijzerwaren en gereedschappen’. Toen beide broers de pensioengerechtigde leeftijd bereikten, en er geen opvolgers waren binnen het bedrijf, besloten ze te stoppen. Op 31 januari 1975 werd het bedrijf officieel opgeheven bij de Kamer van Koophandel en kwam er een einde aan de rijke historie van het aannemers- en timmerbedrijf Cornelissen.

Hopelijk dat u voortaan op uw wandeling of fietstocht aandacht besteed aan de kleine historische elementen die het verhaal van ons kerkdorp Kaatsheuvel levendig houden. Ze zijn in ieder geval de moeite waard om te bewaren. Iets waar heemkundekring De Ketsheuvel zich voor inzet. Word ook lid en meldt u aan via www.deketsheuvel.nl.

Kees Grootswagers, lid heemkundekring De Ketsheuvel