Deze week op 4 mei herdenking we de slachtoffers van WOII. Dan worden er weer toespraken gehouden met de vaste zinnen: 'Dit nooit weer' en 'Vrijheid is niet vanzelfsprekend'. Vrijheid is een vorm van bestaanszekerheid, die niet vanzelfsprekend is maar ook zeker niet gratis. Dat besef blijkt niet aanwezig in de politiek als je de meeste partijprogramma’s erbij haalt.

Door Jack IJpelaar

De pogingen om een kabinet te formeren slepen zich in Den Haag inmiddels al vijf maanden voort. Ik ben bang dat ik gelijk krijg met wat ik bij de eerste onderhandelingen al meende te bespeuren: Dit kabinet komt er niet. En waar gaat het allemaal over? Asielinstroom, naleven grondwet et cetera. Maar alle partijen hebben één punt allemaal hoog op hun lijstje staan: Bestaanszekerheid. En daar worden allerlei zaken opgenoemd die met inkomen en levensbehoeften te maken hebben. Maar wat is dat allemaal waard als je de verdediging van je land niet op orde hebt in een tijd dat de dreiging dat er een bontmuts aan je voordeur staat niet ondenkbaar is geworden.

Dat Nederland al jarenlang structureel de defensie heeft afgebroken en dat het de 2% bijdrage, die het NAVO-lidmaatschap vereist, ook jarenlang niet haalt is gewoon schandalig. Vooral als je bedenkt dat wij een van de rijkere landen zijn. Het is een vorm van mee willen spelen in de fanfare maar geen contributie willen betalen. Nu Rusland met de inval in Oekraïne heeft laten zien dat het geen enkele terughoudendheid betracht ten aanzien van soevereine staten is de eerste vorm van bestaanszekerheid niet die van een minimumsalaris (hoe belangrijk dat ook is) maar van je defensie op orde hebben.

En dat geldt voor bijna heel Europa. Vooral de landen die de dreiging het hardst voelen doen het meest aan defensie en hebben hun spullen op orde. De Baltische staten, Zweden, Finland, Polen. De rest heeft een grote mond maar als er echt stront aan de knikker komt, moet de VS de kastanjes uit het vuur halen. Van oud-president Trump kun je zeggen dat er veel niet deugt, maar kun je hem kwalijk nemen als hij zegt dat landen die hun financiële bijdrage niet op orde hebben, zij niet hoeven te rekenen op ondersteuning van de VS als ze problemen krijgen met Rusland? Waarschijnlijk zal dat niet werkelijk gebeuren, maar hij heeft wel een punt.

In geen enkel van de partijprogramma’s van de Nederlandse politieke partijen stond dat de eerste eis voor bestaanszekerheid de defensie is. In de partijprogramma’s was defensie een bij-paragraaf, iets waarover ook iets gebrald moest worden. Tijdens de gehele kabinetsformatie heb ik het woord ‘Defensie’ en ‘NAVO-bijdrage’ niet horen vallen. Gek eigenlijk. Want in zowat elke alinea staat het woord ‘Bestaanszekerheid’. Bestaanszekerheid begint bij veiligheid. Dus bij een defensie die op orde is, en het zijn van een betrouwbaar NAVO-lid. Of zoals Churchill al zei: “If you don’t want war, be prepared for it”.